Słownik pojęć związanych z aukcjami

Aukcja – jedna z form sprzedaży, polegająca na zawarciu umowy kupna-sprzedaży z osobą, która zaoferuje najwyższą kwotę. Licytacja rozpoczyna się od uprzednio ustalonej przez organizatora ceny startowej (wywoławczej). Uczestnicy aukcji kolejno proponują coraz wyższe kwoty (najczęściej określone przez progi postąpień, ale niekoniecznie). Nabywcą obiektu zostaje ten, którego oferta nie zostanie przebita po trzykrotnym odliczeniu przez aukcjonera. Aukcje organizowane są w przypadku, gdy istnieje wiele osób zainteresowanych zakupem specyficznego dobra i mają charakter sprzedaży publicznej. Mogą odbywać się również w formie internetowej.

Aukcja charytatywna – jeden z rodzajów aukcji, często przeprowadzanych w partnerstwie lub ze wsparciem organizacji pożytku publicznego (fundacje, stowarzyszenie, instytucje pozarządowe itp.). W tym przypadku organizator, w porozumieniu z osobami przekazującymi dzieła na licytację, decyduje o przekazaniu całości lub przeważającej części obrotu na istotny społecznie cel. Może to być pomoc osobom prywatnym (np. zbiórka pieniędzy na leczenie) lub wsparcie instytucji pomocowych działających na terenie Polski lub na świecie. Istotne jest jednak, aby cel ten był jasno określony i znany uczestnikom aukcji przed przystąpieniem do licytacji. Dobrze przyjętym zwyczajem jest, że ceny wywoławcze na aukcjach charytatywnych są ustalane na niskim poziomie.

Aukcja Designu / Rzemiosła Artystycznego – jeden z rodzajów aukcji, w katalogu której zebrano dzieła z szeroko rozumianego obszaru wzornictwa przemysłowego i rzemiosła. Główną cechą łączącą wszystkie obiekty jest ich utylitarna (użytkowa) funkcja. W ofercie takiej aukcji pojawić się mogą np. przedmioty ze szkła, ceramiki (wazony, patery, talerze, serwisy itp.) drewna, ale także tkaniny, tablice ostrzegawcze i informacyjne oraz meble. Zwyczajowo rozróżnia się aukcje rzemiosła dawnego oraz nowoczesnego designu. Aukcje designu cieszą się w ostatnich latach wyjątkowym zainteresowaniem kolekcjonerów, którzy zmęczeni masowo produkowanym asortymentem współczesnych sieci meblarskich poszukują do urządzania własnych wnętrz przedmiotów niebanalnych i unikatowych. Szczególnie poszukiwane są kultowe projekty polskich twórców z lat '60 – '80. Dzięki licznym publikacjom i wystawom oraz działaniom popularyzatorskim pasjonatów wzornictwa przemysłowego przestały one wywoływać negatywne skojarzenia z okresem komunizmu. Coraz częściej dostrzegamy i doceniamy nowatorstwo zastosowanych rozwiązań i ponadczasowe piękno ich form. Obiekty te doskonale odnajdują się w nowoczesnych mieszkaniach, stanowiąc nie tylko oryginalną dekorację, ale jednocześnie wciąż pełniąc swoją funkcję utylitarną.

Aukcja Dzieł Dawnych – aukcja, podczas której na licytację wystawiono dzieła i artefakty wykonane przez artystów polskich i zagranicznych, ale powstałe (jak zazwyczaj się przyjmuje) przed wybuchem II wojny światowej. W katalogu mogą pojawić się zatem zarówno np. XVIII-wieczne francuskie miniatury portretowe jak również płótna prekursorów kubizmu z okresu międzywojennego na terenie Rzeczpospolitej. Ramy czasowe tego działu aukcji przyjęte przez polski rynek sztuki nie pokrywają się z umowną chronologią ustaloną przez uniwersytecką historię sztuki.

Aukcja Młoda / Młodego malarstwa / Prac młodych twórców – jeden z rodzajów aukcji sztuki. Na licytację wystawione zostają prace wykonane przez artystów dopiero rozpoczynających swoją karierę na polskim rynku (studentów i absolwentów uczelni artystycznych), samouków lub też twórców bardziej doświadczonych, których dzieła jednak nie kwalifikują się w danym momencie do segmentu sztuki współczesnej (nie osiągnęli jeszcze odpowiedniej rozpoznawalności lub pułapu cenowego, brak odpowiedniego dorobku wystawienniczego itp.). Ze względu na dużą różnorodność technik, form i tematów oferowanych prac oraz przystępną cenę startową Aukcje Młode cieszą się w Polsce od wielu lat dużą popularnością wśród kolekcjonerów sztuki (również tych początkujących), architektów wnętrz a także osób, które poszukują do dekoracji wnętrz obiektów unikatowych lecz zgodnych z własnym gustem estetycznym. Licytacje te dają początkującym artystom wyjątkową możliwość dotarcia do bardzo szerokiej publiczności (wielu uznanych obecnie twórców stawiało swoje pierwsze kroki na Aukcjach Młodych) oraz pełnią funkcję popularyzatorską – są dowodem na to, że kolekcjonowanie sztuki nie jest tylko domeną osób bardzo zamożnych. To jedna z tych aukcji, którą szczególnie doceniają inwestorzy nie obawiający się sporego ryzyka, liczący na wysoki zarobek, jednakże w długiej perspektywie czasu – tzn. jeżeli dany artysta zostanie zauważony i jego kariera nagle nabierze tempa. Pod względem liczby organizowanych Aukcji Młodych oraz zainteresowania jakie one wzbudzają Polska pozytywnie wyróżnia się na tle pozostałych krajów Europy Środkowej.

Aukcja online / aukcja internetowa – rodzaj aukcji, która prowadzona jest za pośrednictwem witryny internetowej (np. OneBid). Osoby zainteresowane udziałem, przed jej rozpoczęciem muszą zalogować się do odpowiedniej platformy i zgłosić chęć uczestnictwa aby otrzymać numer klienta. Licytacja może odbywać się na żywo, w czasie rzeczywistym (konkretnego dnia o danej godzinie – jak w przypadku aukcji stacjonarnej) lub też trwać przez określony czas (np. dwa tygodnie), podczas którego uczestnicy mogą w dowolnej chwili składać swoje oferty. W obu przypadkach, podobnie jak w klasycznej aukcji, wygrywa ta osoba, której oferta będzie najwyższa w momencie zakończenia. Główna różnica polega na tym, że uczestnicy nie muszą znajdować się fizycznie w miejscu wyznaczonym przez organizatora – mogą brać udział w wydarzeniu z dowolnego miejsca na świecie, w którym mają dostęp do internetu. Oferowane obiekty prezentowane są potencjalnym kupcom za pomocą zdjęć i dokładnego opisu katalogowego. W ostatnich latach aukcje internetowe dzieł sztuki i obiektów kolekcjonerskich zdobyły w Polsce dużą popularność. Kolekcjonerzy doceniają nie tylko komfort zakupu bez potrzeby wychodzenia z domu ale również anonimowość wobec kontroferentów. Warto pamiętać, że większość aukcji internetowych (szczególnie tych, w których licytacja on-line jest tylko jednym z kilku sposób udziału) nadal zalicza się do aukcji publicznych, co oznacza, że dzieła zakupione mogą nie podlegać zwrotowi. Wygrana na aukcji internetowej, podobnie jak w przypadku aukcji stacjonarnej, oznacza zawarcie wiążącej umowy kupna-sprzedaży.

Aukcja Prac na Papierze – aukcja dzieł wykonanych na podłożu papierowym. W katalogu znaleźć można takie techniki jak np.: akwarela, rysunek (np. ołówkiem, węglem, pastelami, tuszem itp.), kolaż, akwarela, fotografia czy szerokie spektrum technik graficznych (np. akwaforta, drzeworyt, serigrafia i wiele, wiele innych). Zazwyczaj licytacje prac na papierze charakteryzują się dużym bogactwem tematów i stylów. Uznanie za najważniejsze kryterium wyłącznie użytego medium powoduje, że można zaprezentować w obrębie jednej aukcji dzieła z bardzo różnych epok i autorstwa szerokiej grupy twórców.

Aukcja Malarstwa Fantastycznego - jeden z rodzajów aukcji sztuki współczesnej. Na licytację wystawione są dzieła (najczęściej obrazy, grafiki i rzeźby) artystów tworzących w nurcie realizmu magicznego. W ich pracach odnaleźć można inspirację światem marzeń sennych i fantazji oraz tradycją surrealizmu. Twórcy z tego nurtu używają wyszukanego, metaforycznego języka wypowiedzi artystycznej, zestawiają ze sobą (często niepasujące do siebie) elementy przedstawienia w sposób absurdalny, groteskowy, zaskakujący oraz przeczący racjonalności i logice. Dzięki temu ich prace charakteryzuje niezwykła, niemal bajkowa atmosfera z pogranicza snu i jawy. Estetyka realizmu magicznego cieszy się w ostatnich latach wyjątkowym zainteresowaniem polskich kolekcjonerów sztuki, a dzieła z tego nurtu osiągają coraz wyższe ceny na aukcjach.

Aukcja Sztuki Współczesnej – jeden z rodzajów aukcji o niezwykle szerokim zakresie tematycznym i czasowym. Trudno jest wyznaczyć dokładne ramy chronologiczne „współczesności” w sztuce, ale przyjmuje się, że okres ten rozpoczyna się po II wojnie światowej (choć niektórzy historycy dopatrują się jej początków już w działaniach przedwojennych dadaistów) i trwa do dziś. W katalogu mogą zatem pojawić się np. zarówno dzieła pionierów powojennej awangardy, jak również najnowsza figura tworzącego obecnie, uznanego na świecie rzeźbiarza. Istotnym kryterium jest z pewnością dorobek artystyczny twórcy i znaczenie jego dzieł dla historii sztuki a także ceny, jakie osiągają jego prace.

Aukcja Wyprzedażowa – licytacja, w katalogu której zebrane zostały dzieła o niezwykle atrakcyjnych, zazwyczaj mocno obniżonych w stosunku do wartości rynkowej, cenach startowych. W ofercie często znaleźć można obiekty, które nie znalazły już raz (lub kilkakrotnie) nabywców drogą licytacji, lub których właścicielom zależy na szybkiej i pewnej sprzedaży. Aukcje wyprzedażowe mogą być jednocześnie aukcjami ze zbiorów kolekcjonera. Tego typu licytacje cieszą się dużym zainteresowaniem kolekcjonerów, którzy poszukują okazji i pragną kupić wyjątkowe obiekty w niskich cenach.

Aukcja ze zbiorów kolekcjonera / Aukcja kolekcji - w katalogu tej aukcji prezentowane są dzieła sztuki i rzemiosła będące własnością osoby prywatnej (tytułowego kolekcjonera), który pragnie dokonać ich sprzedaży za pośrednictwem domu aukcyjnego. Osobne licytacje kolekcji organizuje się w przypadku, gdy wstawiający pragnie zbyć większą liczbę obiektów za jednym razem. Nie istnieje tu zazwyczaj żadne dodatkowe kryterium doboru prac – w katalogu obok obrazów olejnych mogą pojawić się meble, ceramika, wydawnictwa i np. monety. Pomimo często dużej różnorodności prezentowanych dzieł katalogi aukcji kolekcjonera pozostają zazwyczaj stosunkowo spójne – bo prezentują gust estetyczny jednej osoby, która (często przez lata) zbierała przedmioty, którymi chciała się otaczać w życiu codziennym. Ponieważ wszystkie pozycje aukcyjne pozyskane zostały „z drugiej ręki” to do wielu z nich przy zakupie doliczana może być dodatkowa opłata droit de suit.

Aukcjoner – osoba wyznaczona przez organizatora aukcji do prowadzenia licytacji. Aukcjoner rozpoczyna i kończy aukcję, zapowiada kolejne pozycje katalogowe, informuje o oczekiwanej w danym momencie kwocie, przyjmuje oferty od uczestników, po dłuższym oczekiwaniu na kolejne podbicie odlicza do trzech i ostatecznie – przybija młotkiem sprzedaż dzieła. Jego rolą jest również rozstrzyganie wszelkich kwestii spornych powstałych w trakcie trwania wydarzenia. W wyjątkowych wypadkach, jeżeli pojawią się jakiekolwiek zastrzeżenia, może on zarządzić powtórzenie licytacji danego obiektu. Każdy z aukcjonerów ma swój indywidualny sposób prowadzenia aukcji, który wpływa na jej dynamikę i może przełożyć się na wyższe kwoty sprzedaży.

Cena wywoławcza – kwota, od której startuje licytacja wystawionego obiektu. Jest to jednocześnie najniższa cena, za którą dzieło może zostać zakupione (jeżeli nie zostały zastosowane ukryte kwoty minimalne / gwarantowane). Ze względu na specyfikę sprzedaży aukcyjnej, aby zachęcić jak największą ilość uczestników do licytacji, ceny wywoławcze zwyczajowo ustalane są poniżej wartości rynkowej obiektu. Warto pamiętać, że do ceny sprzedaży doliczane są zazwyczaj dodatkowe opłaty dla organizatorów, takie jak: opłata aukcyjna lub droit de suite.

Cena minimalna / rezerwowa / grwarantowana – kwota ustalona przed rozpoczęciem licytacji pomiędzy organizatorem aukcji a osobą wstawiającą dzieło (artysta lub właściciel obiektu), poniżej której pozycja nie może zostać sprzedana. Cena gwarantowana ma na celu zabezpieczenie oczekiwań finansowych komitenta. Jej wysokość zazwyczaj ustalana jest powyżej ceny wywoławczej i pozostaje ukryta dla uczestników licytacji. W przypadku, gdy dzieło nie osiągnie oczekiwanej kwoty następuje tzw. sprzedaż warunkowa – wstawiający musi dodatkowo wyrazić zgodę na zbycie obiektu poniżej określonych wcześniej oczekiwań. Informacja ta podawana jest przez aukcjonera po zakończeniu licytacji danej pozycji. Chociaż ceny gwarantowane zazwyczaj są niejawne, to jednak często pokrywają się z dolnym progiem estymacji.

Cena młotkowa / Cena sprzedaży – kwota, jaką dzieło osiągnęło na aukcji, zatwierdzona uderzeniem młotka przez aukcjonera. Do ceny młotkowej doliczane są dodatkowe opłaty dla kupującego (np. opłata aukcyjna, droit de suite). Faktyczna kwota jaką będzie musiał zapłacić kupujący aby wykupić wygrany obiekt jest więc prawie zawsze wyższa niż cena młotkowa.

Droit de suite – dodatkowa opłata doliczana do należności za wylicytowany obiektu w przypadku, gdy pozyskany został on przez organizatora do sprzedaży z rynku wtórnego (tzw. zawodowa odsprzedaż dzieła) a nie bezpośrednio od jego twórcy. Wynika ona z niezbywalnego majątkowego prawa autorskiego i przeznaczana jest przez dom aukcyjny na rzecz artysty lub jego spadkobierców. Droit de suite stosuje się wyłącznie przy transakcjach powyżej 100 EUR i stanowić może między 0,25% a 5% wartości sprzedaży dzieła, w zależności od jego ceny końcowej. Jeżeli dana pozycja objęta jest powyższą opłatą, to informacja ta znajduje się w jego opisie na karcie obiektu.

Estymacja – szacunkowa cena, jaką dzieło może osiągnąć podczas licytacji (bez dodatkowych opłat). Pod opisem obiektu podawane są zazwyczaj widełki kwot: dolna i górna estymacja. Estymacje ustalane są przez ekspertów domu aukcyjnego, którzy biorą pod uwagę m.in. rynkową wartość obiektu, jego proweniencję, stan zachowania, ceny osiągane na aukcjach za podobne dzieła i wiele innych. Chociaż są to wartości sugerowane przez organizatora aukcji, to jednak zdarza się, że obiekt zostanie sprzedany poniżej lub powyżej podanych kwot (jeżeli nie została zastosowana cena gwarantowana dla wstawiającego). Estymacje mogą być podawane również w walutach zagranicznych.

Katalog – zamknięty zbiór obiektów wystawionych przez organizatora na licytację podczas jednej aukcji. Zamieszczone w nim dzieła mają przypisane numery porządkowe (od 1 w górę) i zazwyczaj licytowane są według kolejności katalogowej (choć istnieje również taki typ aukcji, w której do ostatecznej sprzedaży dopuszcza się wyłącznie te obiekty, które zostały wcześniej zgłoszone do licytacji przez zainteresowanych klientów). Obiekty w katalogu identyfikowane są poprzez zdjęcia oraz opisy, które mają przybliżyć uczestnikom maksimum informacji na ich temat, m.in.: nazwisko twórcy, tytuł, data powstania, materiały z których zostały wykonane, wymiary, stan zachowania, sygnatury autorów itp. W wyjątkowych sytuacja może się zdarzyć, że pozycja zostanie przed aukcją wycofana z katalogu przez organizatora. Niektóre domy aukcyjne drukują katalogi, umieszczając w nich również dodatkowe materiały zdjęciowe i teksty popularyzatorskie. Inni organizatorzy bazują głównie na ofercie zamieszczonej on-line na platformie aukcyjnej.

Kredyt wydatków – ….

Licytacja – sposób sprzedaży podczas aukcji publicznej, polegający na oferowaniu przez potencjalnych kupców coraz wyższych kwot (zgodnych z postąpieniami). Nabywcą obiektu zostaje osoba, której oferta nie zostanie przebita przez konkurentów. Istnieje kilka sposobów udziału w licytacji: osobiście, za pośrednictwem pełnomocnika lub zdalnie (telefonicznie lub internetowo).

Licytacja osobista – udział w aukcji polegający na osobistym stawieniu się przez licytanta w siedzibie domu aukcyjnego (lub innym, wyznaczonym przez organizatora miejscu), o określonej godzinie i aktywne uczestnictwo w wydarzeniu. Osoby zainteresowane muszą przez rozpoczęciem licytacji dokonać rejestracji (wypełniając odpowiedni formularz i poświadczając akceptację regulaminu) oraz pobrać numer licytacyjny. Chęć złożenia oferty zakupu sygnalizuje się aukcjonerowi poprzez podniesienie do góry lizaka.

Licytacja telefoniczna – jeden z rodzajów licytacji zdalnej. Osoba zainteresowana udziałem w aukcji, która nie ma możliwości osobistego uczestnictwa, może zgłosić przez rozpoczęciem wydarzenia zainteresowanie zakupem konkretnych pozycji katalogowych. Podczas licytacji wybranych obiektów pracownik galerii zadzwoni na podany numer i będzie relacjonować przebieg aukcji oraz licytować w imieniu klienta, zgodnie z udzielanymi mu na żywo przez telefon wytycznymi.

Licytacja w imieniu klienta / z limitem – jeden z rodzajów licytacji zdalnej. Stosowany zazwyczaj w przypadku, gdy uczestnik nie może stawić się osobiście oraz nie jest możliwe połączenie telefoniczne podczas trwania aukcji. Klient ustala maksymalną kwotę (tzw. limit) do której pracownik domu aukcyjnego może licytować dany obiekt w jego imieniu. Szczegóły dotyczące wysokości limitów są poufne. Wyznaczony przez organizatora pełnomocnik dokłada wszelkich starań aby zakupić przedmiot w jak najniższej kwocie (w przypadku braku innych ofert lub limitów oraz jeżeli nie została zastosowana cena gwarantowana przedmiot sprzedany zostaje za wywołanie). W momencie, w którym cena na aukcji przekroczy określony przez klienta maksymalny pułap, pracownik domu aukcyjnego odstępuje od dalszej licytacji. W przypadku założenia przez różnych użytkowników identycznych limitów na ten sam obiekt decydująca jest kolejność zgłoszeń.

Licytujący – każdy uczestnik aukcji, który w czasie jej trwania zaproponuje ofertę zakupu – nawet jeżeli zostanie ona przebita i nie zakończy się nabyciem obiektu. Osoby licytujące mogą być obecne na sali, brać udział w wydarzeniu za pośrednictwem internetu lub poprzez połączenie telefoniczne. Co istotne, nie jest konieczny ich aktywny udział w czasie rzeczywistym, podczas licytacji na żywo. Do grona licytujących zalicza się również tych uczestników, którzy złożyli oferty lub limity jeszcze przed rozpoczęciem wydarzenia – za pośrednictwem platformy internetowej lub bezpośrednio u pracowników domu aukcyjnego.

Limit – maksymalna kwota określona przez uczestnika nie mającego możliwości osobistego udziału w wydarzeniu, do wysokości której pracownik domu aukcyjnego może licytować daną pozycję katalogową w jego imieniu. Ustalony limit jest rozumiany jako cena młotkowa – do której doliczone zostaną dodatkowe opłaty (np. opłata aukcyjna). Zgłaszając taką formę uczestnictwa w aukcji kupujący jednocześnie zobowiązuje się do zapłaty za obiekt w przypadku wygranej. Kwoty limitów są tajne i pracownicy organizatora nie ujawniają ich innym licytującym ani osobom trzecim. W przypadku założenia przez różne osoby identycznych limitów na te same pozycje decydująca jest kolejność zgłoszenia.

Lizak – tabliczka z wypisanym na niej numerem aukcyjnym, przypisanym do konkretnego uczestnika. Podczas aukcji na żywo licytujący podnosi ją do góry aby zasygnalizować aukcjonerowi chęć zaproponowania oczekiwanej obecnie kwoty postąpienia i zakup pozycji. Aby pobrać lizak i otrzymać numer uprawniający do licytacji należy przed rozpoczęciem wydarzenia wypełnić w punkcie rejestracji domu aukcyjnego odpowiedni formularz, podając najważniejsze dane osobowe i kontaktowe oraz zobowiązując się do zapłaty za wygrane przedmioty.

Młotek – najbardziej rozpoznawalny atrybut aukcjonera. Poprzez uderzenie młotkiem (co następuje zwyczajowo po odliczeniu do trzech) prowadzący kończy licytację danej pozycji, obwieszczając wszystkim uczestnikom fakt jej sprzedania, czyli zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Zazwyczaj wyczytywany jest wtedy również numer nabywcy przedmiotu, co zostaje zanotowane w protokole aukcji. Młotek to najbardziej charakterystyczny przedmiot kojarzony z rynkiem aukcyjnym – jego symboliczne przedstawiania często obecne są w logotypach i materiałach graficznych domów i platform aukcyjnych. Jako narzędzie pracy aukcjonera pozwala odbiorcom zidentyfikować go w dziełach kultury popularnej (filmy, seriale, wydawnictwa itp.).

Numer aukcji – każda aukcja odbywająca się na platformie OneBid ma swój określony numer porządkowy, dzięki któremu może zostać rozpoznana w systemie. Numer ten znaleźć można m.in. w mailowym podsumowaniu licytacji, przesyłanym do uczestników po jej zakończeniu. Aby ułatwić organizatorom wydarzenia identyfikację Państwa płatności, zalecamy w tytule przelewu za wygrane obiekty podanie numeru klienta i numeru aukcji.

Numer klienta – każdy uczestnik licytacji na OneBid otrzymuje unikatowy numer licytacyjny, po którym identyfikuje go aukcjoner. Numery klienta nie są przypisane na stałe do użytkownika – obowiązują tylko podczas trwania konkretnej aukcji. Podczas różnych licytacji temu samemu użytkownikowi zostaną przypisane inne wartości liczbowe. Aby ułatwić organizatorom wydarzenia identyfikację Państwa płatności, zalecamy w tytule przelewu za wygrane obiekty podanie numeru klienta i numeru aukcji.

Numer pozycji – numer porządkowy nadany obiektowi przeznaczonemu na licytację, który określa jego miejsce w katalogu aukcji. W większości przypadków pozycje są licytowane w kolejności katalogowej – a zatem np. pozycja numer 5 z oferty licytowana będzie jako piąta. Katalogowe numery pozycji ułatwiają identyfikację obiektów, którymi jesteście Państwo zainteresowani, a posługiwanie się nimi w komunikacji z domem aukcyjnym pozwoli na wyeliminowanie pomyłek, np. podczas składania zlecenia licytacji.

Oferta – oficjalna propozycja zakupu obiektu wystawionego na licytację. Składający ją uczestnik podaje oferowaną przez siebie kwotę, zazwyczaj zgodną z wysokością oczekiwanego w danym momencie postąpienia. Na portalu OneBid zalogowani użytkownicy mogą składać oferty jeszcze przed rozpoczęciem licytacji. Warto jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do limitów, ofert nie można usunąć ani modyfikować. Złożenie oferty pociąga za sobą zobowiązanie do zapłaty za obiekt, jeżeli zostanie ona przyjęta przez aukcjonera i nie przebije jej inny uczestnik aukcji.

Opłata aukcyjna – określony przez organizatora aukcji procent od wartości transakcji doliczany do ceny młotkowej każdego sprzedanego obiektu. Pokrywa on koszty domu aukcyjnego związane z organizacją wydarzenia. Ostateczna kwota do zapłaty dla klienta wynosi zatem: cena młotkowa + opłata aukcyjna (chyba że przy pozycji katalogowej znajduje się informacja o innych dodatkowych opłatach – np. droit de suite). W chwili obecnej, w większości domów aukcyjnych wynosi ona 20%. W wyjątkowych przypadkach (np. aukcje charytatywne) organizator może zdecydować o zniesieniu opłaty aukcyjnej.

Pass – informacja o niesprzedaniu pozycji. Obiekt, wobec którego nie wpłynęły żadne oferty zakupu spada z licytacji, choć może być jeszcze później dostępny do zakupu przez pewien czas w sprzedaży poaukcyjnej. Warto jednak pamiętać, że jego cena może być wtedy wyższa niż cena wywoławcza z aukcji.

Postąpienie – wysokość kwoty, o jaką zmienia się „w górę” cena licytowanego obiektu. Zdarza się, że podczas aukcji wartość postąpień ulega zmianie powyżej ustalonych wcześniej progów cenowych. O wysokości kolejnych oczekiwanych podbić decyduje organizator. Ostateczna decyzja należy jednak do aukcjonera prowadzącego licytację. W wyjątkowych przypadkach może on zmienić wysokość postąpienia i przyjąć ofertę niższą lub wyższą od oczekiwanej w danym momencie kwoty.

Pozycja wycofana – obiekt, który pomimo umieszczenia w katalogu aukcyjnym, nie zostanie dopuszczony do licytacji. Zazwyczaj wycofanie pozycji z katalogu ma miejsce jeszcze przed rozpoczęciem aukcji, choć w wyjątkowych przypadkach może się to wydarzyć również już podczas trwania wydarzenia. Powody wycofania obiektu mogą być bardzo różne: zastrzeżenia co do autentyczności dzieła, roszczenia osób trzecich, uszkodzenie przedmiotu itp. Aukcjoner ma prawo w każdej chwili wycofać pozycję z licytacji bez podania przyczyny.

Pozycja katalogowa – obiekt wystawiony na licytację przez organizatora aukcji, przekazany mu do sprzedaży przez twórcę lub obecnego właściciela. Jest on identyfikowany poprzez zdjęcia i dokładny opis ekspercki uwzględniający najważniejsze informacje na jego temat: m.in. autora, tytuł, datę powstania, wymiary, wygląd i stan zachowania. Każda pozycja katalogowa ma swój numer porządkowy.

Protokół aukcyjny – oficjalny, spisywany na żywo przez osobę wyznaczoną przez organizatora, zapis przebiegu licytacji. W protokole odnotowane zostają: sprzedaż (lub brak sprzedaży) kolejnych pozycji katalogowych, kwotę młotkową oraz numer licytacyjny osoby, która złożyła najwyższą ofertę kupna.

Proweniencja – inaczej: pochodzenie obiektu. Pod tym terminem kryje się informacja o tym, w jaki sposób dzieło trafiło na aukcję, w jakich kolekcjach się znajdowało, kim byli jego poprzedni właściciele. Informacja o proweniencji ujawniana jest w katalogu w sytuacjach, gdy ma to potwierdzić autentyczność dzieła lub wpłynąć na jego wartość (np. jego posiadaczem była osoba znana, związana z twórcą lub znajdowało się ono w zbiorach państwowej instytucji). Ze względu na przepisy o ochronie danych osobowych i tajny charakter zawieranych umów komisowych, domy aukcyjne nie ujawniają danych osób prywatnych przekazujących obiekt na aukcje – chyba że jest to zasadne i takie jest wyraźne życzenie komitenta.

Prowizja komisowa – wysokość marży (wyrażonej w procentach) pobieranej przez dom aukcyjny od wstawiającego za pośrednictwo w sprzedaży dzieła. Zapisywana jest ona umowie komisowej podpisywanej przez obie strony i oblicza się ją od ceny młotkowej. Każdy z pośredników ustala we własnym zakresie wysokość pobieranej marży. Przed przekazaniem obiektu na licytację warto porównać warunki oferowane przez różne podmioty.

SAiMP - Stowarzyszenia Antykwariuszy i Marszandów Polskich. Jest to największa i najstarsza organizacja zrzeszająca właścicieli firm działających w obszarze polskiego rynku sztuki: domów aukcyjnych, galerii, antykwariatów. Powstała ona w 1997 a w 1998 roku dołączyła do Międzynarodowej Unii Antykwarycznej CINOA. Członkowie stowarzyszenia w swojej profesjonalnej działalności kierują się zasadami etyki zawodowej, działając na rzecz rozwoju bezpiecznego i przejrzystego handlu dziełami sztuki oraz obiektami kolekcjonerskimi w Polsce. Zgodnie z celami statutowymi SAiMP jako organizacja reprezentuje interesy swoich członków w stosunku do organów i instytucji państwowych. W swoich działaniach stowarzyszenie skupia się także na promocji polskiego rynku sztuki na świecie, działalności edukacyjnej i szkoleniowej (m.in. poprzez prowadzenie studiów podyplomowych), współpracując z policją stara się pomagać w odnajdywaniu zaginionych dzieł sztuki. SAiMP opiniuje również projekty przepisów przygotowanych przez władze ustawodawcze. Aukcje na OneBid, organizowane przez członków stowarzyszenia, oznaczone są specjalnym symbolem z logiem SAiMP.

SNP - Stowarzyszenie Numizmatyków Profesjonalnych. Organizacja ekspercka założona w 1991 roku, zrzeszająca osoby zawodowo związane z polskim rynkiem numizmatycznym (monety, banknoty i inne znaki pieniężne). Do głównych zadań stowarzyszenia należy: świadczenie usług eksperckich (w szczególności instytucjom publicznym), działalność edukacyjna i popularyzatorska, dbanie o wysoki poziom rynku numizmatów w Polsce i propagowanie ich kolekcjonerstwa. Członkowie stowarzyszenia przestrzegają norm etyki zawodowej i udzielają gwarancji autentyczności wobec sprzedawanych przez siebie obiektów. SNP publikuje wydawnictwa i literaturę o tematyce numizmatycznej, m.in. „Przegląd Numizmatyczny” (w latach: 1993-2018).

Stan zachowania – informacje na temat obecnej kondycji oferowanego obiektu. Przedstawiając stan zachowania dzieła organizator aukcji zwraca uwagę na wszelkiego rodzaj uszkodzenia (wynikające z użytkowania lub działania czasu), takie jak np.: odpryski lub spękania malatury, rysy, dziury, zabrudzenia, zagięcia papieru itp. Uzupełnieniem opisu powinna być dokumentacja fotograficzna składająca się ze zbliżeń na wymienione mankamenty i wady przedmiotu. Warto pamiętać jednak, że nawet najdokładniejszy opis stanu zachowania nie zastąpi oglądu obiektu na żywo. Zachęcamy zatem do odwiedzenia wystawy przedaukcyjnej, aby z bliska przyjrzeć się interesującemu Państwa dziełu. Należy również wiedzieć, że brak w katalogu opisu stanu zachowania przedmiotu nie jest równoznaczny z tym, że znajduje się on idealnej kondycji.

Transakcja (sprzedaż) warunkowa – zakup obiektu na aukcji w przypadku, w którym najwyższa oferta, przyjęta przez aukcjonera, jest niższa niż zastosowana cena gwarantowana dla wstawiającego. Aby doszło do faktycznej sprzedaży dzieła jego właściciel musi wyrazić zgodę na przyjęcie oferty kupującego (i tym samym – obniżenie własnych, wcześniej ustalonych oczekiwań finansowych) albo uczestnik, który wygrał licytację zaakceptuje wyższą kwotę zakupu (odpowiadającą cenie minimalnej). Jeżeli obie strony nie dojdą do porozumienia pozycja pozostaje de facto niesprzedana.

Umowa komisowa – wiążący dokument podpisywany przez właściciela obiektu (komitenta) oraz pośrednika w sprzedaży (komisanta). Podsumowuje on najważniejsze warunki sprzedaży takie jak: cena wywoławcza lub kwota zakupu bezpośrednio z galerii, cena gwarantowana, procent marży pobieranej przez komisanta, długość czasu na jaki dzieło pozostaje w pieczy domu aukcyjnego, sposoby rozliczenia lub odbioru przedmiotu oraz inne, wzajemne zobowiązania obu stron. Podpisując umowę komisu wstawiający najczęściej wyraża również zgodę na publikowanie wizerunku obiektu dla celów marketingowych oraz oświadcza, że jest jego jedynym właścicielem i nie jest on obciążony prawami osób trzecich.

Wadium – określona kwota pieniędzy wpłacana przez użytkownika przed dopuszczeniem go do licytacji. Ma ona na celu zabezpieczenie interesów organizatora aukcji w przypadku podejrzenia, że uczestnik może nie wywiązać się z obowiązku zapłaty za wygrane obiekty. W większości aukcji na OneBid wadium nie jest wymagane. Organizator aukcji może jednak zarządzić jego zastosowanie w odniesieniu do nierzetelnych klientów, którzy mają w swojej historii nieopłacone zakupy lub gdy w katalogu aukcyjnym znajdują się szczególnie drogocenne obiekty.

Wartość rynkowa – szacunkowa, najbardziej sprawiedliwa i prawdopodobna cena, jaką można uzyskać za obiekt w momencie dokonywania wyceny. Na określenie wartości rynkowej dzieła ma wpływ bardzo wiele czynników. Są to m.in.: ceny osiągane za prace danego artysty (z uwzględnieniem formatów i użytych technik, a także bardziej lub mniej docenianych „okresów” w jego twórczości), częstotliwość pojawiania się obiektów podobnego typu na aukcjach, stan zachowania, proweniencja, obecność sygnatur oraz dokumenty potwierdzające autentyczność, historia wystawiennicza przedmiotu oraz wiele, wiele innych. Wartość rynkowa dzieła nie jest stała. Może podlegać częstym zmianom z uwagi na ogólną koniunkturę rynku sztuki a nawet przejściowe mody na kolekcjonowanie konkretnych przedmiotów. Warto pamiętać, że zwyczajowo ceny wywoławcze na aukcji ustalane są poniżej wartości rynkowej dzieła, jednak domy aukcyjne sugerują ją kupującym poprzez zastosowanie estymacji.

Wycena – określenie materialnej wartości przedmiotu, najczęściej w powiązaniu z przyjęciem go do sprzedaży (aukcyjnej lub galeryjnej). W przypadku wstawieniu obiektu w komis, eksperci domu aukcyjnego bezpłatnie określają wartość rynkową dzieła i na tej podstawie proponują (zwyczajowo niższą) cenę wywoławczą na aukcji. Wiele galerii oferuje również usługę płatnej wyceny – jeżeli właściciel przedmiotu nie jest zainteresowany jego sprzedażą a pragnie jedynie uzyskać stosowny dokument. Eksperci i profesjonalni rzeczoznawcy dokonują wyceny zgłoszonych dzieł w oparciu o wieloletnie doświadczenie w pracy z obiektami kolekcjonerskimi, zwracając uwagę na takie czynniki jak: ceny osiągane na aukcjach przez podobne przedmioty, poziom wykonania (analiza porównawcza), autorstwo, stan zachowania, częstotliwość pojawiania się na rynku (czy obiekt jest poszukiwany i rzadko występujący?) i wiele, wiele innych.

Wystawa przed aukcyjna – prezentacja na żywo obiektów umieszczonych w katalogu aukcji w formie ekspozycji w siedzibie organizatora lub też innym miejscu przez niego wyznaczonym. Wystawy przedaukcyjne pozwalają potencjalnym kupcom na zapoznanie się z faktycznym wyglądem i stanem zachowania oferowanych przedmiotów. Ekspozycje takie nie mają określonego czasu trwania – zwyczajowo jest to od 7 do 14 dni, ale może się zdarzyć również, że galeria zaprosi gości jedynie na jednodniowy showroom kolekcjonerski. Przed podjęciem decyzji o zakupie warto odwiedzić wystawę przedaukcyjną i przyjrzeć się z bliska interesującym nas pozycjom. Nawet, jeżeli ich stan zachowania nie budzi zastrzeżeń, to należy pamiętać, że fotografie (pomimo ich bardzo dobrej jakości), umieszczone w internetowym katalogu, nie są w stanie oddać rzeczywistej kolorystki, skali i faktury dzieła.

keyboard_arrow_up